INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Hanna (właściwie Anna Maria) Szlendak (Hubicka-Szlendakowa, z domu Paciorkowska, 1.v. Hubicka)     

Hanna (właściwie Anna Maria) Szlendak (Hubicka-Szlendakowa, z domu Paciorkowska, 1.v. Hubicka)  

 
 
Biogram został opublikowany w XLVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego w latach 2012-2013.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szlendak (Hubicka-Szlendakowa) z Paciorkowskich 1.v. Hubicka Hanna (właśc. Anna Maria), pseud.: Korczakowa, Hanka (1889–1941), działaczka niepodległościowa, senator Rzeczypospolitej Polskiej.

Ur. 18 VIII w Piotrkowie, była córką Stanisława Wilhelma Paciorkowskiego (zob.) i Konstancji Aliny z Tymowskich (1869–1920). Miała trzech braci: Jerzego (zob.), Stanisława (1898–1940), nauczyciela, dziennikarza, zamordowanego przez NKWD w Katyniu, oraz Tadeusza (1900–1973), podpułkownika WP.

Uczyła się w gimnazjum w Warszawie; w l. 1904–6 prowadziła tam finansowaną przez ojca tajną dwuoddziałową szkołę początkową dla dzieci z biednych rodzin. W trakcie wydarzeń rewolucyjnych była w r. 1906 delegatką do Komitetu do Walki o Szkolnictwo Polskie. Od t.r. studiowała medycynę na uniw. w Lozannie, w r. akad. 1910/11 kontynuowała studia na uniw. w Genewie, po czym wróciła do Lozanny. W obu ośrodkach działała w organizacjach: postępowo-niepodległościowej Filarecja i samopomocowej Bratnia Pomoc. Nie wiadomo, czy studia ukończyła. Po powrocie do kraju była zatrudniona od 1 IV 1913 do 1 III 1914 w Szpitalu Świętego Ducha przy ul. Elektoralnej w Warszawie. W czasie pierwszej wojny światowej pracowała w szpitalach Czerwonego Krzyża w Brześciu Lit. i Kiszyniowie, a równocześnie od poł. r. 1915 kierowała oddz. lotnym sanitarno-żywnościowym Polskiego Tow. Pomocy Ofiarom Wojny. Od 1 I 1916 była lekarzem Wszechrosyjskiego Związku Ziemskiego; pomagając rannym żołnierzom w czołówce chirurgicznej XXV Korpusu gen. Ławra Korniłowa poznała lekarza Stefana Bolesława Hubickiego (zob.), za którego w r. 1916 wyszła za mąż. Prawdopodobnie wówczas wstąpiła do POW. Po wybuchu rewolucji lutowej 1917 r. pracowała jako pomocnik głównego lekarza Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Mińsku Lit. i była delegatką Związku Wojskowych Polaków byłego XXV Korpusu gen. Korniłowa na Zjazd Związków Wojskowych Polaków, odbywający się w czerwcu t.r. w Piotrogrodzie (odpowiadała tam za pracę komisji redakcyjnej). Następnie została skierowana przez POW do okupowanego przez wojska rosyjskie Tarnopola.

Po powołaniu w lipcu 1917 I Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego zrezygnowała ze służby medycznej we Wszechrosyjskim Związku Ziemskim (1 VIII t.r.) i została w I Korpusie kierowniczką wydz. prasowego sztabu. Wspólnie z mężem prowadziła akcję agitacyjną i werbunkową do I Korpusu oraz zbierała informacje na temat sił bolszewickich; razem też wydawali czasopismo „Placówka”. Działała w związanych z POW strukturach konspiracyjnych, kierując sekcjami żeńskimi w Polskiej Lidze Wojennej Walki Czynnej oraz powołanej w grudniu kontynuacji Ligii, Związku Broni. Była też założycielką i pierwszą przewodniczącą Koła Polek im. ks. Józefa Poniatowskiego na Ziemiach Wschodnich w Mińsku Lit., a w lutym 1918 weszła w skład tamtejszego Zarządu Pogotowia Wojennego Koła Polek. Po podpisaniu 21 V t.r. aktu kapitulacji i rozwiązaniu I Korpusu uczestniczyła nocą z 21 na 22 V w nieudanym spisku zmierzającym do odsunięcia gen. Dowbora-Muśnickiego i podjęcia walki z Niemcami. Zagrożona aresztowaniem, wyjechała do kontrolowanego przez państwa centralne Kijowa, skąd rozkazem Komendy Głównej POW została w czerwcu skierowana do Moskwy w celu nawiązania kontaktów z przedstawicielami wojskowymi państw Ententy. Po mianowaniu w pierwszych dniach lipca Leopolda Lisa-Kuli komendantem naczelnym POW na Ukrainie została kierowniczką sekcji łączności i sekretariatu komendanta. W październiku udała się z mężem przez Finlandię, Szwecję i Wielką Brytanię do Paryża z zadaniem zebrania informacji dla Komendy Głównej POW na temat sprawy polskiej na arenie międzynarodowej oraz nawiązania kontaktów z przedstawicielami rządu francuskiego i gen. Józefem Hallerem, dowódcą Armii Polskiej we Francji. W Paryżu powierzono jej kierowanie sekcją pomocy rodzinom żołnierzy służących w «błękitnej armii». Po zakończeniu wojny i rozpoczęciu w styczniu 1919 tamże konferencji pokojowej pracowała z mężem w sekretariacie Delegacji Naczelnika Państwa.

Wiosną 1919 wróciła do Polski i 1 IV t.r. objęła kierownictwo Biura Prasowego w Adiutanturze Generalnej Naczelnego Dowództwa WP. W okresie 1 VI 1919 – 31 VII 1920 była równocześnie referentką prasową w Kancelarii Cywilnej Naczelnika Państwa. Po rozwodzie Hubickiego z pierwszą żoną (okazało się, że przeżyła wojnę) powtórnie wzięli ślub 17 II 1921 w Warszawie. Dn. 31 X r.n. przestała pracować w Naczelnym Dowództwie WP i przez ok. rok była redaktorką agencji telegraficznej «Orient». W r. 1923 podjęła pracę w MSZ, początkowo w charakterze pracownika kontraktowego w Dep. Dyplomatycznym (22 V – 10 IX 1923), potem jako sekretarka (1 I – 1 VII 1925) i referendarz (1 VII 1925 – 1 VI 1929) w Dep. Konsularnym. Współorganizowała powołane 3 II 1925 Stow. «Rodzina Wojskowa»; w l. 1927–9 była przewodniczącą Stowarzyszenia, a w l. 1930–5 wchodziła w skład jego Zarządu Naczelnego. W r. 1927 zasiadała w Głównym Komitecie Wyborczym do Rady Miejskiej w Warszawie. Współtworzyła w r. 1928 Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet i weszła do jego Zarządu Głównego. W wyborach parlamentarnych t.r. kandydowała bez powodzenia na posła do Sejmu RP. Opublikowała artykuł wspomnieniowy Na wschodniej rubieży („Służba ojczyźnie. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1915–1918”, W. 1929). Od 1 VI do 9 XII 1929 pełniła funkcję dyrektora Polsko-Rumuńskiej Izby Handlowej, po czym wróciła do MSZ, gdzie pracowała do 30 I 1930.

Dn. 23 XI 1930 została S. wybrana z listy państw. nr 1 do Senatu RP; należała do klubu BBWR, a w jego ramach do Grupy Kobiecej oraz była sekretarzem sądu klubowego. Pełniła też w Senacie funkcję sekretarza, była członkiem komisji skarbowo-budżetowej, zastępcą członka dwóch komisji: gospodarstwa społecznego i spraw zagranicznych oraz sprawozdawcą preliminarzy budżetowych MSZ (3 III 1932, 24 II 1933, 28 II 1934, 1 III 1935). Jako sprawozdawca komisji spraw zagranicznych przedstawiała projekty ustaw w sprawie ratyfikacji umów międzypaństwowych w l.: 1931 (3 II, 12 II, 17 III), 1932 (28 I, 18 III, 15 XII) i 5 III 1934, a 6 III 1931 wystąpiła jako sprawozdawca komisji skarbowo-budżetowej; zabrała też głos w dyskusji nad ustawą o ograniczeniach w sprzedaży, podawaniu i spożyciu napojów alkoholowych (21 III 1931). Uczestniczyła w Kongresach Kobiet Słowiańskich w Warszawie (1931) i Belgradzie (1933). Wchodziła w skład polskiej delegacji (2–7 V 1934) do Estonii pod przewodnictwem prezesa BBWR Walerego Sławka.

Po zakończeniu kadencji senatora w r. 1935 wróciła do MSZ i od 1 VIII t.r. pracowała jako referent w Wydz. Osobowym Gabinetu Ministra. W tym czasie nawiązała romans z Henrykiem Szlendakiem i wyjechała z nim do Niemiec, gdzie od 1 XII była referentem personalnym w Ambasadzie RP w Berlinie, a od 1 I 1937 pracownikiem kontraktowym w Konsulacie RP w Lipsku; odpowiadała za fundusze wspierające konsolidację Polaków w Niemczech. Dn. 21 VI t.r. uzyskała rozwód z Hubickim i wkrótce potem poślubiła Szlendaka. W październiku 1938 została w MSZ przeniesiona w stan nieczynny, a 31 III 1939 w stan spoczynku. Po wybuchu drugiej wojny światowej zamieszkała z mężem w Żółkiewce (pow. krasnostawski) i pomagała mu w prowadzeniu praktyki lekarskiej. Zmarła 26 X 1941 w Lublinie, została pochowana na cmentarzu przy ul. Lipowej (grób nie zachował się). Była odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1922) i Krzyżem Niepodległości z Mieczami (1931).

S. miała syna Andrzeja Hubickiego (1916–1939, Stefan Hubicki był jego ojczymem), absolwenta Wydz. Prawa Uniw. Warsz., poległego w kampanii wrześniowej. Bezdzietne było też małżeństwo z Henrykiem Szlendakiem (1905–1973), od r. 1928 członkiem PPS, w r. 1935 absolwentem Wydz. Lekarskiego Uniw. Warsz., do r. 1938 lekarzem wśród Polaków w Niemczech, który pod nazwiskiem Bartólewski (od r. 1942) po drugiej wojnie światowej organizował kolejowe szpitalnictwo przeciwgruźlicze i kierował (od r. 1970) Wydz. Zdrowia i Opieki Społecznej Prezydium Pow. Rady Narodowej w Jaśle.

 

Fot. w B. Narod. i Narod. Arch. Cyfrowym w W.; – Gliński, Słown. lek. i farmac., III; Kto był kim w Drugiej RP?; Mycielska D., Zawadzki J. M., Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej, W. 2009 (fot.); Słownik biograficzny kobiet odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari, Tor. 2005 II (fot.); Smogorzewska M., Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, W. 2000 II; Smolana K., Słownik biograficzny polskiej służby zagranicznej 1918–1945, W. 2009 II (fot.); – Chojnowski A., Moralność i polityka. Kobiece lobby w Bezpartyjnym Bloku Współpracy z Rządem, w: Kobieta i świat polityki w niepodległej Polsce 1918–1939, W. 1996; Ciećkowska I., Stowarzyszenie „Rodzina Wojskowa” 1925–1939. Powstanie i główne cele stowarzyszenia, „Wojsk. Przegl. Hist.” R. 41: 1996 nr 4 s. 97, 99, 117 (fot.); Demel F., Lipiński W., Pułkownik Leopold Lis-Kula, W. 1932 (fot.); Dufrat J., Stanowisko Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet wobec „wyborów brzeskich” w 1930 roku. Przyczynek do dziejów kobiecego Stowarzyszenia, „Studia z Dziej. XIX i XX w.” [T.] 37: 2005 s. 197, 202, 204, 210; Fetlińska J., Pielęgniarki w polskim Sejmie i Senacie, w: Zawód pielęgniarki na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, W. 2008 (fot.); Filipow K., Krzyż i Medal Niepodległości, Białystok 1998 s. 13–14; Kaczmarek Z., Marszałkowie Senatu II Rzeczypospolitej, W. 1992; Masiarz W., Kobiety w parlamencie II Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, w: Kobiety wobec polityki – kobiety w polityce. Historia, realia, perspektywy, Kr. 2009; Piotrowski J., Generał Stefan Hubicki. Żołnierz, polityk, lekarz (1877–1955), Wr. 2009 (fot.); Wrzosek M., Polskie korpusy wojskowe w Rosji w latach 1917–1918, W. 1969; – Dowbór-Muśnicki J., Wspomnienia, W. 2003; Hubicki S., Bóg łazików, „Strzelec” R. 14: 1934 nr 45 s. 42–6; Miedziński B., Wspomnienia, „Zesz. Hist.” (Paryż) 1976 nr 37 s. 108, 112; Rodzina Wojskowa. Z życia i pracy Stowarzyszenia 1925–1935, W. 1935; Romer E., Pamiętnik paryski 1918–1919, Wr. 1989; Spraw. stenogr. Senatu 1922–39 (dot. l. 1930–5); Wańkowicz M., Przez cztery klimaty, W. 1972 s. 38; Wieniawa-Długoszowski B., Z moich przepraw na Ukrainie i w Rosji Sowieckiej, „Głos Prawdy” R. 3: 1928 nr 313 s. 8; Zdziarska-Zaleska M., W okopach, W. 1934 s. 113; Ziemiański I., Praca kobiet w POW-Wschód, W. 1933 (fot.); Żongołłowicz B., Dzienniki 1930–1936, W. 2004; – „Gaz. Pol.” 1930 nr 332, 1934 nr 122, 123, 125; – AAN: Ambasada RP w Berlinie, sygn. 2180; AP w Piotrkowie Trybunalskim: Paraf. rzymskokatol. w Piotrkowie Trybunalskim, akt ur. nr 541/1889; Arch. m. stoł. W.: Księga hipoteczna dóbr Nasierowo Dziurawiec (zbiór dok.); Arch. Senatu RP w W.: Teczka osobowa; Archives de l’ Université de Lausanne w Lozannie: Spis wysłuchanych wykładów S.; B. Narod.: rkp. 133 k. 5–6, sygn. akc. 11623, 11628; Gł. B. Lek.: sygn. L. 3072 (spuścizna S. Hubickiego); USC w L.: Akt zgonu, nr I–578/1941; USC w W.: Akt małżeństwa, nr I–24/17/1921; – Informacje bratanicy S., Alicji Paciorkowskiej z Cieszyna, Ryszarda Bartólewskiego z Jasła, Jacka Piotrowskiego z Wr. i Andrzeja Suchcitza z Londynu oraz z Archives de l’ Université de Genève w Genewie.

Jarosław Maciej Zawadzki

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Jerzy Tadeusz Paciorkowski

1893-12-13 - 1957-11-09 emigrant
 

Stefan Bolesław Hubicki

1877-03-18 - 1955-10-30 ginekolog
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Izydor Ceceniowski

1887-05-10 - 1915-11-09
emisariusz
 

Zdzisław Mrożewski

1909-05-21 - 2002-07-05
aktor teatralny
 

Mieczysław Birnbaum

1889-06-10 - 1940-04-23
publicysta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Kazimierz Siemaszko

1847-12-19 - 1904-05-20
ksiądz
 

Witold Śmiech

1917-03-04 - 1991-03-04
językoznawca
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.